Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza we współpracy z firmą Progresja Space Sp. z o.o., realizuje projekt finansowany przez Europejską Agencję Kosmiczną /ESA/ pt. ”High Temperature Material Characterisation For Thruster Applications.” Głównym celem projektu jest opracowanie charakterystyk materiałowych dla materiałów wykorzystywanych przy produkcji m.in. dysz silników sterujących wykorzystywanych w satelitach. Badania te prowadzone są pod kątem możliwości zastosowania materiałów w warunkach obciążeń cieplno-mechanicznych w ekstremalnie wysokiej temperaturze do 1600°C. W ramach tego projektu Łukasiewicz – IMŻ prowadzi zaawansowane badania procesów zmęczenia cieplno-mechanicznego, pełzania oraz badania wytrzymałości na rozciągane w warunkach ekstremalnie wysokiej temperatury. Z uwagi na ograniczenia aparaturowe klasyczne maszyny wytrzymałościowe, zmęczeniowe oraz pełzarki nie są w stanie pracować w takim zakresie temperaturowym, ani zapewnić środowiska zbliżonego do rzeczywistych warunków pracy, np. dysz sterujących satelitów kosmicznych. Takie badania nie były do tej pory prowadzone w żadnym ośrodku badawczym na świecie. Łukasiewicz – IMŻ ze względu na unikatowość systemu Gleeble 3800-GTC jest jedyną jednostką badawczą, która jest w stanie zrealizować tego typu badania w Europie.
Struktura materiału ściśle decyduje o jego właściwościach mechanicznych, a także odporności korozyjnej. Kiedy przyjrzymy się różnym materiałom pod mikroskopem, to zauważymy, iż ich struktura różni się od siebie w zależności od składu chemicznego, procesu wytwarzania, czy też od warunków zastosowanej obróbki cieplno-plastycznej. Odchodząc od technicznego nazewnictwa i używając uproszczonego sformułowania możemy powiedzieć, że są zbudowane od ściśle ubitych "granulek", aż po mikro "kryształki". Właśnie te cechy decydują o możliwości zastosowania danego materiału w przestrzeni kosmicznej. Właściwości te badane będą poprzez realizację testów wytrzymałość na rozciąganie, badań pełzania oraz testów odporności na zmęczenie cieplno-mechaniczne w warunkach ekstremalnie wysokiej temperatury. Naukowcy z Łukasiewicz – IMŻ pracujący pod kierownictwem doktora Poloczka, będą prowadzić badania na specjalnie zaprojektowanych próbkach wykonanych z PtRh20, Re, Inconel 718, C-103. – Nasze prace badawcze pozwolą przygotować charakterystyki materiałowe w zakresach które do tej pory nie były jeszcze badane. Uzyskane wyniki badań oraz ich późniejsza komercjalizacja będą stanowiły znaczący wkład w rozwój polskiego przemysłu oraz nauki nie tylko w kraju, ale również na arenie międzynarodowej oraz w znaczącym stopniu podwyższy poziom zaawansowania i doskonałości prac badawczych prowadzonych, w Łukasiewicz – IMŻ tym samym mając na uwadze potencjał ludzki, istnieją duże szanse by Łukasiewicz – IMŻ stał się wiodącą jednostką badawczą w świecie, prowadzącą tego rodzaju badania. Ponadto badania te wpisują się w najnowszy trend Space 4.0, zmierzający w kierunku bardziej przystępnych cenowo i przyjaznych dla środowiska podejść do produkcji elementów statków kosmicznych, co wskazuje na wysoką wagę i innowacyjność realizowanych badań – stwierdza dr inż. Łukasz Poloczek Kierownik Grupy Badawczej: Symulacje Procesów Technologicznych w Łukasiewicz – IMŻ.
Wyniki projektu będą wykorzystywane w misjach ESA, Unii Europejskiej, mają także trafić do segmentu komercyjnego. O tę kwestię zatroszczy się już Progresja Space, spółka kosmiczna wywodząca się z Krakowa i zajmująca się rozwijaniem podsystemów satelitarnych, w tym innowacyjnych układów napędowych. – Nasze prace mają szczególne znaczenie dla dużych misji satelitarnych i naukowych organizowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną, poprzez zwiększenie wydajności oraz obniżenie kosztów napędów kosmicznych. Jest to ważne również dla naszego rynku docelowego – czyli rynku małych satelitów komercyjnych, który rośnie w niezwykłym tempie. Planujemy intensywną komercjalizację naszych prac B+R w najbliższych latach, a tego typu współpraca z Siecią Badawczą Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza pozwala optymistycznie patrzeć w przyszłość – podsumowuje Tomasz Palacz prezes Progresja Space Sp. z o.o.
Od czasu wstąpienia Polski do jednej z głównych agencji kosmicznych na świecie The European Space Agency minęło 9 lat. Choć rynek przemysłu kosmicznego nie jest wielki, to Polska zbudowała swój przemysł kosmiczny. Do 2030 roku polska branża kosmiczna ma osiągnąć 3% udziału w rynku europejskim. – W krótkim czasie zespół musi wykonać dużo wytężonej pracy. Przemysł kosmiczny jest nośnikiem innowacyjności. Naszą ambicją jest, by program wsparł nowoczesne technologie, które znajdą zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Sektor kosmiczny daje możliwość Instytutowi na rozwój nowych materiałów oraz technologii – podkreśla dr hab. inż. Adam Zieliński, dyrektor Łukasiewicz – Instytutu Metalurgii Żelaza.
Naukowcy mają rok na realizację projektu. Koszt realizacji projektu po stronie Łukasiewicz – IMŻ to 911 022,61 zł.
European Space Agency /ESA/ jest to międzynarodowa organizacja krajów europejskich, której celem jest eksploracja i wykorzystanie przestrzeni kosmicznej. Siedziba organizacji znajduje się w Paryżu. Agencja została powołana na mocy konwencji z 30 maja 1975. Mimo że sama konwencja weszła w życie dopiero 30 października 1980, organizacja zaczęła działać już w 1975 roku. Powstała z połączenia jej poprzedniczek – Europejskiej Organizacji Badań Kosmicznych (ESRO) i Europejskiej Organizacji Rozwoju Rakiet Nośnych (ELDO). ESA zatrudnia ok. 1900 osób, a jej budżet na rok 2012 opiewał na kwotę 4 mld euro. Budżet na lata 2020-2022 wynosi 14,4 mld euro.
Progresja Space Sp. z o.o to polski start-up działający w branży kosmicznej od 2019 r. Spółka zajmuje się projektowaniem, produkcją oraz sprzedażą podsystemów satelitarnych dla małych satelitów. Siedzibą firmy jest Kraków.
Łukasiewicz – Instytutu Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica w Gliwicach świadczy usługi naukowo-badawcze, doradcze i szkoleniowe na rzecz producentów stali, użytkowników stali i instytucji publicznych związanych z hutnictwem żelaza i stali. Instytut działa na potrzeby sektora producentów i użytkowników wyrobów stalowych. Na ich zlecenie projektuje nowe i doskonali istniejące materiały konstrukcyjne. Rozwija i wdraża nowe, ulepszone technologie produkcji. Wykonuje diagnostyczne badania materiałów, w tym na potrzeby dopuszczenia do eksploatacji ciśnieniowych urządzeń elektrycznych. W Instytucie opracowywane są i wytwarzane wzorce składu chemicznego stali, stopów nilku i kobaltu, rud żelaza i żużli – certyfikowane materiały odniesienia do analiz chemicznych. Od 1 kwietnia 2019 roku Instytut, jako jeden z 26 podmiotów, współtworzy Sieć Badawczą Łukasiewicz.
Sieć Badawcza Łukasiewicz to trzecia co do wielkości sieć Badawcza w Europie. Składa się z 26 instytutów badawczych, zlokalizowanych w 12 miastach. Posiada zaplecze siedmiu tysięcy pracowników. Sieć instytutów stanowi zintegrowany organizm dostarczający atrakcyjne, kompletne i konkurencyjne rozwiązania biznesowe w obszarach automatyki, chemii, biomedycyny, teleinformatyki, materiałów oraz wytwarzania.