Adam ZIELIŃSKI
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
ROLA INSTYTUTU METALURGII ŻELAZA W ROZWOJU MATERIAŁÓW DLA ENERGETYKI
Przedstawiono zarys rozwoju krajowej energetyki od początku jej funkcjonowania. Omówiono wpływ badań prowadzonych w Instytucie Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica w Gliwicach na dobór gatunków stali do pracy w podwyższonej i wysokiej temperaturze do zastosowań w polskiej energetyce. Zaprezentowano dorobek badawczo-wdrożeniowy pracowników naukowych Instytutu z omówieniem i celowością ich powstania. Przedstawiono obszar wspólnych dokonań naukowo-badawczych Instytutu Metalurgii Żelaza z zaprzyjaźnionymi krajowymi i zagranicznymi ośrodkami badawczymi, udokumentowanymi licznymi projektami badawczymi i publikacjami w renomowanych czasopismach naukowych.
Słowa kluczowe: stal, odgazowanie próżniowe, ruda żelaza, spiekanie, miedź, cyna, arsen
Roman KUZIAK
Valeriy PIDVYSOTS’KYY
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
Łukasz RAUCH
Maciej PIETRZYK
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza
Tomasz ZYGMUNT
Arcellor Mittal Poland
METODA OBRÓBKI CIEPLNEJ WARSTWY TOCZNEJ SZYN PERLITYCZNYCH
W artykule przedstawiono nowe podejście do optymalizacji procesu obróbki cieplnej szyn perlitycznych, którego celem jest uzyskanie korzystnej relacji między twardością a ciągliwością warstwy tocznej główki szyn. Opracowane dotychczas technologie obróbki cieplnej szyn perlitycznych stawiały sobie za cel uzyskanie jak najwyższej twardości powierzchni tocznej główki, przy zachowaniu struktury perlitycznej tej powierzchni. Dzięki temu uzyskuje się znaczący wzrost odporności tej powierzchni na procesy zużycia i inicjowanie wad kontaktowo-zmęczeniowych. Zaproponowana metoda obróbki cieplnej umożliwia uzyskanie bardzo wysokiej twardości powierzchni tocznej, ale równocześnie, pozwala na uzyskanie wysokiej ciągliwości tej warstwy, wyrażonej poprzez wydłużenie do zerwania w statycznej próbie rozciągania. Warunki obróbki cieplnej, spełniającej powyższe założenia, opracowano stosując dedykowany program komputerowy, który symuluje przemiany fazowe w szynie, z możliwością przeprowadzenia optymalizacji procesu z zastosowaniem metody obliczeń odwrotnych.
Słowa kluczowe: szyny o strukturze perlitycznej, obróbka cieplna, właściwości mechaniczne, zużycie, wady kontaktowo-zmęczeniowe
Bogdan ZDONEK
Piotr RÓŻAŃSKI
Mariusz BORECKI
Janusz STECKO
Ireneusz SZYPUŁA
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
BADANIE USUWANIA MIEDZI, CYNY I ARSENU Z RUDY ŻELAZA, ZŁOMU I STALI W ŚWIETLE NAJNOWSZEGO STANU TECHNIKI METALURGICZNEJ
Zbadano możliwości usuwania miedzi, cyny i arsenu z rudy żelaza, złomu i ciekłej stali na podstawie literatury oraz termodynamicznych obliczeń za pomocą oprogramowania FactSage 7.2. Wybrano sposoby usuwania Cu, Sn i As z materiałów żelazonośnych możliwe do realizacji w warunkach przemysłowych w najbliższej perspektywie czasowej. Badania symulacyjne z zastosowaniem oprogramowania FactSage 7.2 wykazały, że w warunkach obniżonego ciśnienia można usunąć Cu i Sn z kąpieli stalowej, natomiast nie jest możliwe odparowanie As. Przeprowadzono próby laboratoryjne, obejmujące usuwanie Sn i Cu w procesie odgazowania ciekłej stali w głębokiej próżni w próżniowym piecu indukcyjnym oraz usuwanie Sn z rudy żelaza w procesie spiekania. W warunkach głębokiej próżni (poniżej 40 Pa), wysokiej temperatury (1670°C) i odpowiednio długiego czasu obróbki próżniowej (powyżej 30 minut) uzyskano skuteczności usunięcia zawartości miedzi i cyny w ciekłej stali, wynoszące odpowiednio około 14 i 17%. Próba spiekania rudy żelaza z wysoką zawartością Sn wykazała skuteczność zmniejszenia zawartości Sn w czasie tego procesu, wynoszącą ok. 30%.
Słowa kluczowe: stal, odgazowanie próżniowe, ruda żelaza, spiekanie, miedź, cyna, arsen
Bartłomiej WALNIK
Dariusz WOŹNIAK
Aleksandra NIESZPOREK
Mariusz ADAMCZYK
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH I MIKROSTRUKTURY WYSOKOWYTRZYMAŁYCH PŁASKOWNIKÓW DWUWARSTWOWYCH 42CrMo4/NANOS-BA® PO PROCESIE WALCOWANIA NA GORĄCO I DWUETAPOWEJ OBRÓBCE CIEPLNEJ Z PRZEMIANĄ IZOTERMICZNĄ
Celem pracy było opracowanie technologii zgrzewania niespawalnych stali w gatunkach 42CrMo4 i NANOS-BA® w procesie walcowania na gorąco i dwuetapowej obróbki cieplnej. W wyniku fizycznych eksperymentów przeprowadzonych w linii do półprzemysłowej symulacji wytwarzania metali i ich stopów (LPS) i dodatkowej obróbki cieplnej uzyskano trwałe połączenie stali 42CrMo4 i NANOS-BA® o wysokich właściwościach mechanicznych m.in.: Rp0,2 = 1036 MPa, Rm =1504 MPa i A = 10,9%, bez widocznych mikroskopowo pęknięć i innych nieciągłości w płaszczyźnie zgrzewania. Ocenę jakości wykonanych tym sposobem połączeń płaskowników dwuwarstwowych 42CrMo4/NANOS-BA® dokonano w oparciu o badania mikrostruktury i próby wytrzymałości na zginanie,
ścinanie i rozciąganie.
Słowa kluczowe: blachy platerowane, zgrzewanie poprzez walcowanie na gorąco, stal nanostrukturalna