Tadeusz KUBASZEK
Marek GÓRAL
Radosław RÓŻAŃSKI
Łukasz SZCZEPAŃSKI
Politechnika Rzeszowska, Laboratorium Badań Materiałów dla Przemysłu Lotniczego
W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu warunków natryskiwania plazmowego na grubość i porowatość, a także odporność erozyjną powłok metaloceramicznych typu WC-Cr-Ni. Wykazano, że dobór natężenia prądu – 450 A oraz natężenia przepływu H2 = 5 dm3/min i Ar = 68 dm3/min, umożliwia uzyskanie powłoki o grubości ok. 177 μm i małej porowatości < 6%. Jednocześnie powłoka ta charakteryzuje się największą twardością – 758 HV0.5, i najlepszą odpornością erozyjną w temperaturze pokojowej oraz podwyższonej. Analiza wyników badań wskazuje, że mniejsze natężenie prądu i zawartość wodoru w strumieniu plazmy nie zapewnia wystarczającego stopienia metalicznej osnowy proszku – Ni i Cr, a przez to większą kruchością powłoki i jej mniejszą odpornością erozyjną. Ustalono również, że zwiększenie energii strumienia plazmy na skutek wzrostu natężenia prądu palnika lub natężenia przepływu wodoru może powodować rozkład węglika wolframu w strumieniu plazmy – fazy decydującej o twardości i odporności na ścieranie.
Słowa kluczowe: natryskiwanie plazmowe, powłoki metaloceramiczne, powłoki węglikowe
Milena KIERAT
Politechnika Śląska, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Instytut Nauki o Materiałach
Adam ZIELIŃSKI
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
PODWYŻSZONA TEMPERATURA I DŁUGOTRWAŁY WPŁYW PROCESU STARZENIA NA ZMIANY W MIKROSTRUKTURZE STOPU HR6W
W pracy przeprowadzono badania, które miały na celu określenie wpływu długotrwałego starzenia (1000 oraz 10 000 godzin) w temperaturze 700°C oraz 750°C na mikrostrukturę stopu HR6W. Praca wskazuje, że długotrwałe oddziaływanie wysokiej temperatury powoduje znaczne zmiany w mikrostrukturze badanego stopu:
- Po czasie starzenia 1000 godzin w temperaturze 700°C oprócz wydzieleń pierwotnych MX i M23C6 zaobserwowano wzrost wielkości i ilości wydzieleń zarówno wewnątrz jak i po granicach ziarn austenitu oraz występowanie fazy Lavesa.
- Natomiast po 10 000 godzin w temperaturze 700°C obserwowano znaczny wzrost wydzieleń M23C6, szczególnie wewnątrz i po granicach ziarn. Zaobserwowano także zwiększony udział fazy Lavesa w mikrostrukturze.
- Wpływ podwyższenia temperatury starzenia do wartości 750°C:
- Spowodowało znaczne przyspieszenie procesu wydzieleniowego już po czasie 1000 godzin.
- Oprócz siatki wydzieleń typu M23C6 po granicach ziarn austenitu zaobserwowano ich koagulację oraz wzrost wielkości wydzieleń fazy Lavesa wewnątrz ziarn austenitu.
- Wydłużenie czasu starzenia do 10 000 godzin w temperaturze 750°C przyczyniło się natomiast do znacznego wzrostu wielkości wydzieleń fazy Lavesa wewnątrz ziarn austenitu.
Słowa kluczowe: HR6W, mikrostruktura, starzenie, wydzielenia
Jarosław MARCISZ
Bogdan GARBARZ
Bartłomiej WALNIK
Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Metalurgii Żelaza
Przedmiotem artykułu jest ustalanie korelacji pomiędzy właściwościami mechanicznymi wyznaczonymi w quasi-statycznych testach rozciągania i dynamicznych testach ściskania a odpornością na przebicie i na pękanie w testach ostrzałem blach ze stali nanostrukturalnej bainitycznej. Zależności pomiędzy charakterystykami mechanicznymi a wskaźnikami odporności balistycznej umożliwiają uściślenie i zoptymalizowanie parametrów wytwarzania elementów stalowych do zastosowań na pancerze i osłony przed ostrzałem. W wyniku badań ustalono poziom parametrów mechanicznych i rodzaj mikrostruktury oraz minimalną grubość blachy ze stali nanostrukturalnej bainitycznej, zapewniające spełnienie wymagań poziomu ochrony balistycznej 2 wg Stanag 4569.
Słowa kluczowe: stal nanostrukturalna bainityczna, odkształcenie dynamiczne, właściwości mechaniczne, mikrostruktura, odporność balistyczna
PROJEKTY BADAWCZE FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW WŁASNYCH INSTYTUTU – STRESZCZENIA